Hoe overwin ik mijn schrijfangst? Auteur Bert Polman deelt een tip.
In het begin dacht ik dat het aan mij lag, maar Iedereen die schrijft, kent het gevoel. Je opent een leeg document. Je cursor knippert. Je staart. Je tikt een zin – en delete hem weer. Twijfel. Frustratie. Uitstel. Welkom in de wereld van schrijfangst.
Of je nu, zoals ik, werkt aan een roman, scriptie, blog, marketingtekst of LinkedIn-post: de angst om te beginnen, om te falen of om ‘niet goed genoeg’ te zijn, kan verlammend zijn. En toch moet je verder. Want je verhaal verdient het om verteld te worden. Jouw stem mag gehoord worden.
In dit blog lees je hoe schrijfangst ontstaat – en hoe je met één simpele techniek wél op gang komt. Ik geef je geen zweverige tips of schrijversclichés, maar een concrete methode die werkt. Zelfs als je al drie dagen naar een lege pagina staart.
Wat is schrijfangst precies?
Schrijfangst is niet hetzelfde als ‘geen zin hebben’. Het is een vorm van blokkade. Je wilt wel schrijven, maar het lukt niet. Of het lukt alleen onder druk, wat weer stress, uitstelgedrag en frustratie in de hand werkt.
Typische symptomen:
• Je begint niet;
• Je herschrijft elke zin terwijl je nog bezig bent;
• Je bent bang dat het ‘niet goed genoeg’ is;
• Je vergelijkt jezelf met anderen;
• Je denkt te veel na over wat anderen zullen vinden.
Schrijfangst kan mild zijn (sloom opstarten) of intens (paniek bij elk nieuw project). Maar de oorzaak is bijna altijd dezelfde: je wilt perfect zijn – nog voor je begonnen bent.
De hardnekkigste gedachte: ik moet meteen goed schrijven.
Dit is de meest giftige gedachte die je als schrijver kunt hebben: dat wat je schrijft in de eerste versie, meteen goed moet zijn. Geen fouten, geen herhaling, geen kromme zinnen. En liefst meteen perfect in stijl en toon.
Ik vind dit onzin. De eerste versie van elke tekst is rommelig, slordig en incompleet. Zelfs ervaren schrijvers weten dat. Maar ze schrijven toch. Omdat ze weten: je schrijft niet om te presteren, je schrijft om te ontdekken.
📌 De beroemde schrijver Anne Lamott noemt dit de “shitty first draft”. In haar boek Bird by Bird (absolute leestip) pleit ze voor het schrijven van een lelijke eerste versie – als noodzakelijke stap richting een goede tekst.
De techniek: schrijven met een timer (de ‘Pomodoro-aanpak’)
Zo werkt het, stap voor stap:
1. Zet een timer op 25 minuten
- Gebruik een kookwekker, je telefoon of een online Pomodoro-timer.
2. Zet alle afleiding uit
Vliegtuigstand aan. Notificaties uit. Geen tabs open. Alleen je tekstscherm.
3. Schrijf non-stop, zonder terug te lezen
Geen pauzes, geen correcties, geen delete-knop. Alles mag rommelig zijn – als het er maar uitkomt.
4. Stop als de timer gaat
Sta op. Loop rond. Adem. Je hebt geschreven – en dat telt.
5. (Optioneel) Start nog een ronde
Zin om door te gaan? Herhaal de cyclus. Geen zin? Prima. Je hebt in elk geval beweging gecreëerd.
De simpelste, maar meest effectieve manier om schrijfangst te doorbreken, is dus deze: zet een timer op 25 minuten en ga schrijven zonder te stoppen.
Dit lijkt te simpel om te werken, maar het werkt. En wel om deze redenen:
✅ Je verplaatst de focus van ‘goed’ naar ‘doen’
Je doel is niet ‘een perfecte alinea’, maar: schrijven tot de timer gaat. Geen druk, geen oordeel.
✅ Je activeert flow door beweging
Beweging creëert momentum. Na een paar minuten komt de stroom vanzelf op gang.
✅ Je zet je innerlijke criticus buitenspel
Door jezelf te verbieden om te stoppen of te schrappen, krijgt je kritische stem geen ruimte. Die mag straks, tijdens het herschrijven, terugkomen.
Waarom deze techniek werkt (psychologisch gezien)
Schrijfangst is vaak gekoppeld aan perfectionisme. De timer-truc doorbreekt dit, omdat je:
• De lat verlaagt (je hoeft niet te presteren, alleen te produceren);
• Tijdsdruk inzet als bondgenoot, niet als vijand;
• Je brein traint om schrijven als actie te zien, niet als oordeel.
Het brein houdt van kaders. Een lege dag is verlammend. Een blok van 25 minuten voelt overzichtelijk, behapbaar – en veilig.
📌 Deze methode is gebaseerd op de Pomodoro-techniek, een bewezen productiviteitsstrategie die wereldwijd wordt toegepast door schrijvers, studenten en creatieve professionals.
"Schrijfangst is vaak gekoppeld aan perfectionisme."
Andere technieken die schrijfangst helpen verminderen
Naast de timer kan ik je nog meer technieken geven die je helpen loskomen van blokkades. Een greep uit de meest effectieve:
🟢 Freewriting
Schrijf tien minuten lang alles wat in je opkomt – zonder doel, zonder onderwerp. Het helpt om je creativiteit los te maken.
🟡 Schrappen voordat je begint
Te veel ideeën in je hoofd? Schrijf ze allemaal op, en kies er één. Geef jezelf toestemming om de rest te negeren.
🔵 Begin in het midden
Het begin is vaak het lastigst. Start dus bij dat ene stuk waar je wél al woorden voor hebt.
🔴 Gebruik een prompt
Schrijfopdrachten of prompts werken goed om te starten. Gebruik een zin als: “Wat ik vandaag echt wil zeggen, is…”, of gebruik een gratis 'promptgenerator' zoals WritingExercises.co.uk.
En wat als je tekst er wél is, maar je blijft twijfelen?
Soms is de schrijfangst pas na het schrijven het grootst. Je leest je tekst terug en denkt:
• “Is dit goed genoeg?”
• “Zit hier überhaupt een lijn in?”
• “Zou iemand dit willen lezen?”
Dan is het tijd om je manuscript te laten beoordelen. Als ik een manuscript beoordeel, dan geef ik de schrijver graag de bevestiging waar hij of zij op de goede weg zit en waar het nog schuurt en dus nog bijgeschaafd moet worden. Via Nederlands Taalbureau of bertpolman.com help ik je graag met dit soort twijfel. Niet om je werk over te nemen, maar om het te laten bloeien. Zodat jij weet: mijn tekst staat.
Ervaringsverhaal: hoe A. (bij mij is geheimhouding altijd onderdeel van de opdracht) haar schrijfangst doorbrak.
A. (34), beginnend auteur, zat vast. Ze had een idee, een verhaal, zelfs al wat losse scenes. Maar alles wat ze schreef, vond ze “te simpel”, “niet literair genoeg”, “te kinderachtig”.
Resultaat: maandenlang geen letter op papier.
Toen ontdekte ze de timer-methode. Ze besloot: “Ik schrijf 25 minuten per dag, hoe slecht ook.” Na een week had ze 5000 woorden. Na een maand 23.000.
En toen liet ze het door mij inzien – en bleek dat haar toon juist krachtig en persoonlijk was. Zonder de druk van perfectie was ze eindelijk begonnen. En dat maakte alles mogelijk.
Wat je níet moet doen bij schrijfangst
🚫 Wachten tot je ‘zin’ hebt
Zin komt vaak vanzelf als je bezig bent.
🚫 Jezelf vergelijken met anderen
Andermans boek is niet jouw eerste versie. Je ziet hun eindresultaat – niet hun rommelige begin.
🚫 Te veel plannen, te weinig schrijven
Outline, structuur en mindmap zijn waardevol. Maar schrijf ook gewoon zinnen. Die heb je uiteindelijk nodig.
🚫 Alles meteen goed willen doen
Schrijven is herschrijven. Laat je eerste versie slordig zijn. Daar is ie voor.
"Zonder de druk van perfectie was ze eindelijk begonnen. En dat maakte alles mogelijk.."
Laat schrijfangst dus geen reden zijn om te stoppen.
Schrijfangst hoort erbij. Zelfs grote auteurs kennen het. Het verschil zit ’m in wat je ermee doet. Blijf je wachten tot het vanzelf verdwijnt of ga je aan de slag?
Met één simpele techniek – schrijven met een timer – maak je een begin. Zonder oordeel, zonder rem. En dát is wat schrijven uiteindelijk is: durven beginnen, blijven bewegen, en gaandeweg ontdekken wat je eigenlijk wilde zeggen.
O O K I N T E R E S S A N T:
Reactie plaatsen
Reacties